انواع سیم و کابل
در بخش برق کشی ساختمان‌‌ها و تاسیسات صنعتی، سیم‌ها و کابل از مصالح اصلی و مهم هستند که جریان برق را بین اجزاء مختلف منتقل می‌کنند. در بخش‌های مختلف، انواع سیم و کابل برق مورد استفاده می‌گیرد و باید متناسب با تجهیزات و مشخصات انواع کابل برق، از آنها استفاده شود. مواد اولیه سیم و کابل از رسانا و هادی هست که توسط مواد غیررسانا و عایق پوشیده شده و محافظت می‌شوند تا جریان برق به بیرون نشت نکند.
البته در برق رسانی هوایی از سیم‌هایی استفاده می‌شود که پوشش عایق ندارند و اصطلاحا سیم لخت نامیده می‌شوند. کابل‌ها و سیم‌ها بر اساس نوع کاربردی که دارند، به دسته‌ها مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام در بخش‌های ساختمانی یا صنعتی و یا تامین برق خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سیم‌ها عموما از یک هادی برای انتقال جریان برق تشکیل شده‌اند و از یک عایق دور آنها استفاده می‌شود و کابل نیز از چند هادی با روکش‌های دیگر تشکیل شده و در یک غلاف مشترک قرار دارند. جنس هادی مورد استفاده در بیشتر انواع سیم و کابل، مس است؛ زیرا قدرت انتقال بالایی دارد. در این مطلب به معرفی انواع کابل برق و موارد استفاده آنها می‌پردازیم.
اینورتر پنتاکس چیست؟
کابل چیست؟
سیم و کابل چیست؟ کابل‌ها نوعی تجهیزات الکتریکی هستند که برای انتقال برق و داده از قسمت پست مخابرات یا پایه برق به مکان مورد نیاز کشیده می‌شوند. این قطعه بر حسب نیاز محل مورد استفاده یا به صورت سربار یا همان هوایی و یا به صورت زمینی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع کابل برق خانگی یا صنعتی مجموعه‌ای از دو یا چند هادی هستند که هر هادی با یک پوشش بیرونی محافظت می‌شود و جمع سیم‌ها هم با یک پوشش ضخیم نهایی به نام عایق حفاظت می‌شود. کابل‌ها بر اساس کارایی ممکن است به صورت انعطاف‌پذیر ساخته شوند تا در هر مکانی به راحتی نصب و استفاده شوند. برخی کابل‌ها هم خشک هستند و تنها برای مسیرهایی کاربرد دارند که هیچگونه انعطافی نیاز نیست.
این محصول هم به صورت مجزا قابلیت استفاده دارد و هم اگر قرار باشد در سطح وسیع نصب شود، خصوصا برای مناطق صنعتی و تجاری مانند کارخانجات و کارگاه‌ها، از ابزارهای دیگر مثل سینی کابل برای سازماندهی کردن و ایجاد ایمنی بیشتر استفاده می‌کند.
کلید چنج اور چیست؟
انواع کابل بر اساس ولتاژ
متوجه شدیم کابل یعنی چه و درک کردیم که این ابزار برای انتقال انرژی از یک نقطه به نقطه دیگر طراحی شده است. هر کابل بسته به کاربرد نهایی خود می‌تواند پیکربندی و ساختار متفاوتی داشته باشد. کابل‌ها اگرچه در هر کشوری قوانین خاص خود را برای تولید و استفاده دارند، اما اغلب تولیدکنندگان در دنیا از یک سری استاندارد خاص برای تهیه انواع کابل ها استفاده می‌کنند.
اگرچه از گذشته تا کنون از نظر مهندسی برق تنها به دو نوع ولتاژ کابل بالا و پایین اشاره می‌شد، اما در ادامه به شکل حرفه‌ای‌تر به تقسیم بندی دقیق‌تری از این نظر می‌پردازیم.
یکی دیگر از انواع کابل های برق ، کابل فشار قوی است که برای انتقال انرژی الکتریکی در سیستم‌های ولتاژ بالا مانند نیروگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. کابل‌های فشار قوی از آن دسته کابل‌های قدرتمندی هستند که نزدیک شدن به آنها می‌تواند حسابی خطرناک باشد. ولتاژ بالا به مقدار توان ولتاژی اطلاق می‌شود که بالاتر از حد معمول یا آستانه است. دو نکته مربوط به کابل ولتاژ بالا وجود دارد که ماهیت آن را توصیف می کند.
اولین اینکه باعث ایجاد جرقه در هوا می‌شود و این واقعیت که وقتی نزدیک به آن می‌شوید می‌تواند شوک الکتریکی ایجاد کند. جالب است نه؟!
حالا که تا حدودی در بحث تعریف کابل با قدرت واقعی کابل فشار بالا آشنا شدید، به راحتی می‌توانید ساختار و عملکرد آن را در توصیف کنید. کابل‌های ولتاژ بالا همیشه برای مصارف خاص مانند انتقال برق از نیروگاه‌ها و پست‌های برق مورد استفاده قرار می‌گیرند و اصلا مصارف معمولی یا خانگی ندارند. از ویژگی‌های خاص این نوع کابل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
کابل‌های فشار قوی ماهیتی خاص دارند و با تابلوهای سوئیچینگ یا تابلو توزیع خاص کار می‌کنند.
این کابل‌ها قابلیت این را دارند تا از اتاق کنترل و از راه دور یا به شکل دستی کنترل شوند.
وجود کوچکترین درزی در این کابل یا فاصله بین لایه‌های مختلف هادی و عایق می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
بسته به ولتاژ کابل فشار قوی ممکن است لایه‌های اضافی برای پوشش عایق این کابل و کنترل میدان الکتریکی هادی آن در نظر گرفته شود.
این کابل‌ها برای فشار برق از ۳۶ کیلو ولت به بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کابل‌های فشار متوسط
در مبحث کابل چیست، نوع دیگر کابل برق، کابل فشار متوسط است. این نوع کابل معمولا در تجهیزات پست‌های برق سیار، نصب در معادن، توزیع نیرو در محیط‌های صنعتی، تامین برق سیستم‌های حمل و نقل و مواردی از این دست مورد استفاده قرار می‌گیرند. مفهوم این نوع ولتاژ زمانی به سیستم برق‌کشی اضافه شد که سطح ولتاژها افزایش پیدا کرد.
این نوع کابل هم مانند سایر کابل‌ها بر اساس استانداردهای بین‌المللی دارای یک محدوده ولتاژ خاصی است. اما ممکن است برخی کشورها با استفاده از برنامه‌ریزی‌های خود این محدوده را کمی تغییر دهند. برای مثال اگرچه استانداردهای کابل ولتاژ پایین بین ۱۰۰۰ ولت تا ۳۶ کیلو ولت است، اما تولیدکنندگانی هستند که این میزان را تا ۳۰ کیلو ولت در نظر می‌گیرند. برخی از این کابل‌ها شامل موارد زیر می‌شوند.
کابل RHZ1
کابل HEPRZ1
کابل MV-90
کابل RHVhMVh
کلید شهر ژنراتور سکومک چیست؟
کابل‌های فشار ضعیف
شاید بزرگترین تفاوت بین کابل های فشار ضعیف و متوسط در ساخت آنها باشد. بیشتر کابل‌های ولتاژ متوسط سطح محافظتی برای جلوگیری از ایجاد بارهای بالقوه در هر نقطه از کابل ارائه می‌کنند. پس وقتی می‌گوییم انواع کابل چیست، باید به خوبی با تفاوت‌های کابل‌های مختلف آشنا شویم. این کابل‌ها هم از نظر محدودۀ حمل ولتاژ تا ۱۰۰۰ ولت هستند.
چنین کابل‌هایی برای تاسیسات برق صنعتی از جمله صنایع عمومی و زیرساخت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کابل هم مانند سایر نمونه‌ها از یک هادی آلومینیومی یا مسی یک سپر هادی و یک سپر عایق تشکیل شده است.
کابل‌های فشار پایین
وقتی می گوییم کابل چیست و انواع آن کدام است، کابل فشار پایین نیز یکی از دسته‌های کاربردی در صنعت برق‌کشی محسوب می‌شود. کابل‌های ولتاژ پایین نوعی از کابل‌های الکتریسیته محسوب می‌شوند که تا محدوده ۷۵۰ ولت را پوشش می دهند.
از کابل‌های ولتاژ پایین برای مصارف مختلفی از جمله تابلوهای برق، تاسیسات صنعتی، کابل‌های تقویت کننده برای تاسیسات با خطر تهاجم مکانیکی و تاسیسات سرویس سیار استفاده می‌شود. از جمله کابل‌های ولتاژ پایین می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
کابل زره پوش: از کابل‌های دارای زره برای تاسیسات خطرناک و به منظور حفاظت از جوندگان و آسیب‌های محیطی استفاده می‌شود.
کابل‌های لاستیکی: از این کابل‌ها در تاسیسات مختلف خصوصا به عنوان کابل جوشکاری استفاده می شود.
کابل بدون هالوژن: کابل بدون هالوژن امنیت زیادی در انتشار گاز خورنده بر اثر آتش‌سوزی دارد که بیشترین استفاده را در مکان‌های عمومی خواهد داشت.
کابل مقاوم در برابر حریق: این سری کابل برای شرایط آتش‌سوزی و گرمای ناشی از آن طراحی شده‌اند و مقاومت فوق‌العاده‌ای در چنین شرایطی دارند.
کابل کنترل: کابل کنترل ولتاژ پایین به کابلی گفته می‌شود که سیگنال‌هایی را برای تاسیسات ثابت و متحرک به منظور کنترل کردن ارسال می‌کند.
کابل ابزار دقیق: این دسته از کابل‌ها برای انتقال سیگنال بدون اختلال در تجهیزات و تاسیسات صنعتی استفاده می‌شوند.
کابل خورشیدی: این نوع کابل در برابر اشعه خورشید و گرمای آن مقاوم است.
کابل مخصوص: این دسته از کابل‌ها برای کاربری‌های خاص مثل سیستم تصفیه، سیستم روشنایی، آکواریوم و فواره‌های آب تولید می‌شوند.
کابل آلومینیومی: از این کابل‌ها برای انتقال نیرو برق در داخل خانه، خارج و حتی زیر زمین استفاده می‌شود.